M. Nazmi Değirmenci


Somuncu Baba Aşkın Sırrı Filmi


Merak ediyordum, acabalarım çoktu İstanbul´un manevi fatihi, Anadolu´nun irşad eli, büyük veli Somuncu Baba nasıl anlatılacaktı, bu film onun yaşamının insanlığa örnek olması öğretilmesi için atılmış bir adım mıydı, yoksa Somuncu Baba´nın eliyle ittiği, dünyalık bir rant, bir temaşa hesabı mıydı? Somuncu Baba Aşkın Sırrı filmine gittim. Üzülerek izledim, izlerken yoruldum, endişelerim doğru çıktı, duygusal mı bakıyorum dedim, belki ben yanılıyorum diyerek filmle alakalı bütün eleştiri ve yorumları okudum birini sizlerle paylaşmak istiyorum:

 ?Kötünün İyisi´ rumuzuyla çok iyi bir analizle yapılmış sağlam bir yorum? ?İstenilen duygu sinematografik olarak yansıtılmadığı için fon müziğine çokça yer verilmiş, "müziğe boğulmuş" bir film.  Bu, sinemanın ruhuna aykırı bir durum? Furkan Palalı her ne kadar yeteneği yadsınamayacak iyi bir oyuncu olsa da Somuncu Baba gibi bir karakter için uygun mizaca ve görünüme sahip değil. Zira kendini ne kadar zorlasa da olmuyor, yapmacık kalıyor. Sinema görsel bir sanattır. Görüntü dışı öğeler filmde etkin konuma geldiyse yönetmenin kendini sorgulaması gerek. Film maalesef bu noktada tam bir ilkokul müsameresi havası veriyor ve tamamen didaktik sözlerle, sığ diyaloglarla ilerliyor. Aşk ve tasavvuf kavramlarının iyice idrak edilemediğini gördüğümüz bu yapıtta, mütedeyyin kesimin eleştireceği pek çok nokta var ki buralara girmek istemiyorum. Somuncu Baba (Şeyh Hamid-i Veli) büyük bir insan, örnek bir hayatı var ama dramatik olarak kullanılabilecek malzeme çok az. Yönetmenin bu açıdan zorlu bir işe giriştiğini kabul ediyorum ama en azından Fatiha Suresi´ni 7 farklı şekilde tefsir ettiği kritik sahne daha ustaca çekilebilirdi. Fakat yönetmen Kürşat Kızbaz bu önemli anı da fon müziği ile geçiştiriyor! Merakla beklediğim, vizyona girer girmez izlemeye gittiğim nadir filmlerden biriydi ama sonuç hayal kırıklığı? "Aksaraylılık" güdüsünün tavan yapması da hoş bir durum değil ayrıca. Kabul edersiniz etmezsiniz ama Somuncu Baba Aksaray´da değil Darende´de medfundur. 115 dakikalık pek çok gereksiz sekansın bulunduğu filmde Darende´yi 1,5 dakika yer vermek kimseye bir şey kazandırmaz. Netice olarak bu filmde ne aşkın sırrını ne de Somuncu Baba´yı bulabiliyoruz!? diyordu ben de onun gibi düşündüm.    

Aşkın sırrı bu kadar kolay olsaydı sır olur muydu, bu kadar kolay mıydı bu ilahi aşkın tadına varmak, anlamak, anlatmak, filmin pragmalarında insanları cezbeden görselliği değildi, Somuncu Baba ismiydi. O yıllar sonrasında bile sırrını taptaze taşımaktaydı, herkes gibi beni de etkileyen bu sırrı bilenlerdi.

 ?Somuncu Baba Aşkın Sırrı´ filminde istikamet ve niyet yanlıştı, senaryo hatalarla doluydu, o büyük velinin himmeti bu çalışmada yoktu, Somuncu Baba´nın torunlarından ismiyle şamil Hamid Hamidettin Ateş Efendi´nin manidar bir sözü vardır: ?Büyükleri onlarla yaşayanlara anlattıracaksınız onlardan dinleyip öğreneceksiniz.? Bir büyük tembihattır bu.   Bilmediğiniz yola çıkınca mihmandarınız olmalı,  anlatmak istediğiniz mazhariyet üzere oluşmuş bir aşksa bizlerin onu anlatmaya cüzi irademiz yetmez, ancak o hali yaşayanları, sorup sorgulayacak, arayıp, bulacaksınız ve o saf kaynaktan besleneceksiniz ki aşkı anlatabilesiniz.

 ?Somuncu Baba Aşkın Sırrı´ filminde fikri zikri parası pulu olan olmayan yönetmen senarist finansör her kim var ise bu filmde aşkın sırrını anlatamadılar. Ama bilmeyerek de olsa bir gerçeği çok açık bir şekilde seyircilerine aktardılar. Gönül yolunda akılla yürüyenler menzile varamazlar.  

Ne gariptir ki, siz ?Somuncu Baba Aşkın Sırrı´ filmini yapacaksınız, onun hizmetlerini günümüze kadar aynı aşkla devam ettiren torunlarının yaşadığı, Somuncu Baba Şeyh Hamid-i Veli (k.s.)´nın medfun olduğu Darende´deki Zaviye´yi görmeyeceksiniz, okuyup araştırmayacaksınız, gezip, sorup öğrenmeyeceksiniz, peki siz ne yaparsınız? Yaptığınız dünyalık bir amaca hizmet ederek, Somuncu Baba´ya sahiplenme odaklı, tarihi yanlışlarla dolu bir senaryo ile hazırlanmış ruhsuz bir tanıtım? Dulkadiroğlularından başlayarak, Osmanlı hükümdarlarının verdiği fermanları, günümüzde neşredilmiş onlarca kitabi belgeye dayalı Somuncu Baba ve Nesebi Âlîsi kitabına niçin bakmadınız?Yazık ettiniz kendinize büyük bir manevi sorumluluk yüklendiniz. Hayırlara vesile olsun.