Şimdi ?kıymet´ yerine ?değer´ diyoruz. Yıllar yıllar öncesiydi. Mektuplar yazılırdı. ? Kıymetli Kardeşim´ hitabıyla başlanırdı. Mektup bitti, gitti. ? Kestane kebap acele cevap.´ diye bağlanan sevimli, çocuksu, içten yazılmış olanlarını bile hatırlarım. Kardeşim dediklerimiz de ?toplu mesaj´ gruplarına dahil olup arada kaynadılar. Toptan yitirdik hepsini. Kıymetli-kıymetsiz, belli belirsiz. Siz neredesiniz?
Kıymet (Ar.): 1. Bir şey için biçilen değer, paha. 2. Bir kimsenin üstün niteliği; şeref, onur; itibar; değer. Hâlâ bazı kelime gruplarında, deyimlerde kullanıyoruz: Kıymet-i harbiyesi yok. (Geçerli değil. Bir değer ifade etmez.), Kıymeti kalmamak (İşe yaramamak, değerini yitirmek), Kıymetini bilmek ( Bir şeyin değerini, önemini anlamak ve ona göre davranmak.),Kıymetini kaybetmek, kıymeti yok, kıymet koymak (değer takdir etmek), kıymetten düşmek, kıymet vermek .vd. Çoğu ?kıymet´ in düşmesi, bitmesi, kaybı üzerine. Atalarımız ?kıymet´e hayli kıymet vermişler. Buyurun: Küçük gelin gelmeyince, büyük gelinin kıymeti bilinmezmiş. Sanki ?Gelen, gideni aratır.´ Sözünün ?gelin olmuş´ hâli. Söz dolaştı evliliğe geldi ya. Şu sözü de yazmasam olmaz: (Kadın kocası için umar.) Paran ucuz olursa, sen kıymetli (pahalı) olursun. Paranı sıkma, saç, savur. Bol bol harca. Kısmık olma diyorlar. Onlar, hanımlar öyle diyor. Aslında hayatın her anına denk düşüyor. Sonuç her yük de erkeklere düşüyor. Vaaz ve nasihatlarda hiç de öyle değil ama. Ne derler hocalar: Karı-koca birbirinizin kıymetini iyi bilin. Bilmeliler. Bilsinler. Bir başka atasözüyle bu bahsi tatlıya bağlayalım: Kıymetten düşmek istemezsen, kimseyi kıymetten düşürme.
Kendinizi yoklamanın tam zamanı. Sen kendine soracaksın; Sen kendin kıymetli misin, kıymetsiz mi? Kendini de küçük görme. Sen merkezdesin. Sen yoksan sorumluluğun da yok. Sevgin de saygın da?Selamın da yok. Cevap vermeden önce İhramcızâde İsmail Hakkı Toprak Hazretlerinin güzel tembihini hatırlatayım da: ?Kendi kıymetini bilen; kıymetten düşmez.
Büyüksen büyüklüğünü; küçüksen de küçüklüğünü bileceksin. Seviyorken sevildiğini; sayılıyorken sayıldığını, kıymetteyken kıymetini bil. Bu biliş sana nerede oturacağını, ne konuşacağını; nerede duracağını bilmeni sağlar. ?Haddini bileceksin.´ dedikleri bu olsa gerek. Mesele bu. İnsanlar arkandan sayıp sövmesinler. ?Demediğini bırakmadı. Demediği kalmadı.´ Demesinler. Kendinle barışık olmak için arkadaşlarını gözden geçirmek zorunda kalabilirsin. Seni zora sokan, yoldan çıkaranları sen de arkadaşlığından çıkar. Sana ne yarar verir ki? Olsa olsa, gele gele zarar gelir. Vaktin de önemli. Gönlüne uygun olmayanı, gönlüne almayıver. Kalbi taş olandan sana ancak taş değer. Gözünden de yaş gelir. Sessizlik kimi zaman en büyük sestir. Lâkin tevazu da bir yere kadar. Ağırken ağırlığını bil. Ayağa da düşme, dile de? Unutma ölü dirinin düşmanıdır.
Sahip olduklarının değerini bilmekten maksat onları sana verene şükretmektir. Canının kıymetini bilmek ne demek bilir misiniz? Ancak (Allah Korusun.) canının derdine düşenler bilir. Bedduası bile var. Sen canınla, cananınla, inancınla sensin. Sen yârin, yarânınla bir kimsesin. Eşin, dostun, arkadaşın, yoldaşınla bir değersin. Eksildiğinde bile ezilirsin. Varken kıymetini bilmek ne saadettir ama. Ağaç dalıyla gürler. Havasıyla, suyuyla; taşıyla, toprağıyla; ekmeğiyle aşıyla, bağrında yatan sevdikleriyle herkesin kendi memleketi en kıymetli olanıdır. Vatandan kıymetli ne ola ki? Vatanımız, bayrağımız, yurdumuz için kıymet bile biçemeyiz. Elindekiler elinden çıkmadan kıymetini bilmek büyük bir maharet. Tıpkı canımız gibi. Can yaşarken vardır. Ömür biter, can da gider. Bu husus Divân-ı Hulûsî-i Darendevî´de şöyle dile gelir:
Ey gaflet oduna yanan / Gâfil ömür geçti gider
Bu yokluğu bâkî sanan / Gâfil ömür geçti gider
Aldanıp vara yandığın / Mağrur olup dayandığın
Bâkî kalacak sandığın / Gâfil ömür geçti gider. (s. 72., 3. Baskı,2006, İstanbul.)
Senin selân verilince hepsi de gider işte. Sen merkezdesin demek bu demek. Başkaca felsefe falan yapmıyoruz. Sen neysen osun. Gittin. Hepsi gider. NOKTA. Ha bu arada ?Nokta´ kıymetli bir noktalama işaretidir. Bütün işaretlerin adı ?Noktalama´ diye adlandırılmıştır. Söz biter ?nokta´ konur.
